poniedziałek, 28 maja 2012

Wykańczanie powierzchni odkuwek


Części metalowe zabezpiecza się od korozji przez nałożenie na nie lub wytworzenie na ich powierzchni odpowiedniej powłoki ochronnej. Niekiedy połączone to jest z nadaniem odpowiedniego wyglądu i estetycznej barwy. Powłoki ochronne mogą być metalowe lub niemetalowe.
Powłoki metalowe mogą być nałożone na odkuwki:

1. Przez zanurzenie w stopionym metalu. Metoda ta stosowana jest głównie do pokrywania powierzchni chronionej warstwą metalu łatwo topliwego, a więc cynku i cyny. Odkuwki, do których stosuje się tę metodę, należy uprzednio poddawać wytrawianiu w roztworze kwasu solnego.
2. Przez metalizację natryskową, czyli natryskiwanie na podgrzane przedmioty drobnych kropelek roztopionego cynku, aluminium lub mosiądzu. Czynność tę wykonuje się specjalnym pistoletem, w którym materiał chroniący stapia się w płomieniu acetylenowym i następnie wyrzucany jest za pomocą sprężonego powietrza.
Pokrywanie powłokami niemetalowymi przeprowadza się przez:
1. Natłuszczanie, polegające na smarowaniu lub zanurzaniu odkuwki w odpowiednio podgrzanym smarze (wazelinie, towocie lub tłuszczu). Warstwy takie stanowią nietrwałą ochronę powierzchni i stosowane są przeważnie, jako przejściowa forma ochrony powierzchni.
2. Malowanie farbą olejną za pomocą pędzla. Powierzchnie odkuwek przed malowaniem muszą być odpowiednio oczyszczone z brudu, rdzy, tłuszczów i wilgoci. Najlepiej malować odkuwki piaskowane lub odtłuszczane.
3. Lakierowanie zwykłe lub piecowe za pomocą pędzla lub pistoletu. W lakierowaniu piecowym przedmioty lakierowane muszą być suszone w suszarkach w temperaturze 150-250 st. C.
Oprócz podanych sposobów stosuje się również ochronę powierzchni przez tzw. powłoki wytwarzane, które uzyskuje się przez działanie chemiczne lub fizykochemiczne pewnych ciał na materiał przedmiotu i wytworzenie na jego powierzchni cienkiej warstewki chroniącego związku chemicznego.
Z metod tych najszersze zastosowanie znalazły: czernienie, oksydowanie i fosforanowanie.
Czernienie polega na podgrzaniu odkuwki do temperatury ok. 700 st. i zanurzeniu jej na krótki czas w oleju. Po wyjęciu ogrzewa się odkuwkę ponownie do temperatury 700 st., uzyskując przez to czarną, matową powierzchnię, chroniącą odkuwkę przed rdzewieniem. Metoda ta znalazła zastosowanie do ochrony powierzchni wszelkiego rodzaju odkuwek stalowych, zwłaszcza prostych odkuwek i narzędzi.
Oksydowanie polega na wytworzeniu na powierzchni stali niebieskiej lub czarnej warstewki tlenków żelaza. Sól utleniającą na niebiesko stapia się w wannach stalowych lub żeliwnych podgrzewanych węglem lub gazem do temperatury 320 - 350 C. Do tak przygotowanej soli zanurza się zawieszone na drutach lub umieszczone w koszach odkuwki (odtłuszczane i suche) na przeciąg kilku minut. Po otrzymaniu niebieskiej barwy wrzuca się przedmioty do zimnej wody, a następnie zanurza w 3-procentowym roztworze szarego mydła o temperaturze 70+80 °C. ,suszy ciepłym powietrzem i natłuszcza olejem mineralnym.
Utlenianie przedmiotów na czarno, o czystej powierzchni, metalicznej przeprowadza się w roztworze preparatu „Oksydal” w temperaturze 130 do 140 St.C.
Fosforanowanie polega na wytworzeniu na powierzchni odkuwki cienkiej warstewki fosforanu żelaza. Warstewkę tę otrzymuje się przez zanurzanie odkuwki w odpowiedniej kąpieli, sporządzonej z płynu do fosforanowania Z-2 (ciecz gęsta, żółtawa) lub soli Bondera B—20, (proszek szarej barwy). Temperatura kąpieli 90 - 95 °C.
Czas fosforanowania 20- 30 minut (60÷90 minut w razie stosowania soli Bondera).
Otrzymana warstewka jest szara, drobnokrystaliczna, mało odporna na ścieranie, ale stanowi dobry podkład pod lakierowanie.
Metoda ta stasowana jest do ochrony powierzchni różnego rodzaju narzędzi (klucze samochodowe itp.).